Hiện nay, song song với thu hoạch lúa hè thu, bà con nông dân tại Hà Tĩnh đã sử dụng đầu kéo máy cày gắn thêm máy cuốn rơm nhằm tăng tính năng sử dụng của máy mang lại nguồn thu nhập đáng kể.

Trước đây, sau khi thu hoạch lúa, việc thu gom rơm rạ vận chuyển về nhà khá khó khăn vì tốn nhiều công sức, tốn tiền thuê xe chở nên hầu hết số rơm rạ sau thu hoạch người dân phải bỏ lại trên các cánh đồng, các tuyến đường hoặc xử lý bằng cách đem đốt.

Nhưng hiện nay, một số địa phương tại như huyện Can Lộc, huyện Thạch Hà, huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh), sau khi thu hoạch lúa khoảng 2 ngày, rơm đã bắt đầu khô, nông dân đã sử dụng máy cuốn rơm xuống đồng thu gom.

Máy cuốn rơm được gắn sau máy cày đang vận hành trên nhiều cánh đồng thu hoạch lúa của tỉnh Hà Tinh.

Đang chờ máy cuốn thu gom rơm rạ cho 3 sào ruộng của gia đình đã được gặt xong 2 ngày trước, ông Phan Văn Đạt ở xã Thạch Khê, huyện Thạch Hà cho hay, ngoài làm ruộng, gia đình có chăn nuôi thêm 4 con bò nên vụ lúa nào gặt xong gia đình cũng phải thu gom hết rơm về cất trữ làm thức ăn cho bò.

Những năm trước, không có máy, việc thu gom rơm rạ khá vất vả và tốn nhiều thời gian, có khi không kịp thu gom gặp mưa là phải bỏ vì rơm bị hư hỏng hết.

Nhưng giờ có máy nên rất thuận tiện, 1 sào ruộng máy chỉ chạy trong vòng 7-10 phút là rơm được cuốn thành từng bó chặt, chỉ việc bỏ lên xe chở về.

Cũng theo ông Đạt, do rơm bó gọn nên có thể thu gom số lượng lớn. Với 3 sào ruộng của gia đình ông thì chỉ cần 1 chuyến xe chở chứ không phải chở 3-4 chuyến xe như trước kia.

Sử dụng máy cuốn rất thuận tiện khi thu gom rơm rạ với số lượng lớn

Còn tại huyện Can Lộc, lượng máy cuốn rơm đã được người dân sử dụng ngay từ vụ xuân 2023. Anh Nguyễn Văn Thọ là một trong những chủ chiếc máy cuốn rơm tại thôn Hòa Bình, xã Thanh Lộc, huyện Can Lộc (tỉnh Hà Tĩnh).

Từ đầu vụ thu hoạch lúa hè thu tới nay, trừ những ngày thời tiết ít nắng hay có mưa, còn những ngày thời tiết nắng ráo, máy cuốn rơm của gia đình anh hoạt động liên tục 24/24 giờ.

Anh Thọ cho biết: “Gia đình tôi mua chiếc máy cày làm đất mấy năm nay. Ngoài làm đất, để tăng tính công năng của máy, tôi đã mua thêm máy cuộn rơm. Thực ra, đầu máy là của máy cày, tôi chỉ mua thêm bộ phận máy cuốn rơm gắn phía sau là được.”

Cũng theo anh Thọ, một giờ máy có thể cuốn được 50- 60 cuộn rơm, mỗi ha cuốn được khoảng 250 cuộn. Như vậy, một ca máy 4 giờ có thể cuốn xong rơm trên diện tích hơn 1 ha ruộng. Nếu thu gom bằng thủ công như trước đây thì mỗi ha sẽ mất gần 2 tuần mới xong.

Đối với gia đình ông Lê Hùng ở xã Thanh Lộc, huyện Can Lộc, là hộ có diện tích trồng lúa lớn nhất xã với diện tích gần 6,5 ha. Ông Hùng cho hay: Trước đây, việc thu hoạch lúa bằng máy gặt đập liên hợp được nhanh chóng, còn việc thu rơm bằng cách thủ công tốn nhiều thời gian nên gia đình không thể thu hết rơm mà bỏ lại trên đồng khá nhiều rồi đốt.

Từ vụ xuân năm 2023 đến nay, khi có máy cuộn rơm trong xã, ông đã thuê máy làm và chỉ trong vòng vài ba ngày là thu gom xong, vận chuyển về nhà dự trữ để làm thức ăn cung cấp cho 10 con bò ăn đủ trong mùa đông. Vì thế, đã giúp gia đình phát triển thêm chăn nuôi.

Sử dụng máy cuốn rơm tăng thu nhập cho người dân và sẽ hạn chế được tình trạng đốt rơm gây ô nhiễm môi trường và mất cân bằng  sinh thái đồng ruộng

Được biết, toàn xã Thanh Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) hiện có 4 máy cuốn rơm và bước đầu đã giúp bà con nông dân thu gom nhanh chóng rơm rạ, vệ sinh đồng ruộng, hạn chế tình trạng đốt rơm, làm chai đất ruộng, ô nhiễm môi trường, mất cân bằng sinh thái đồng ruộng và lãng phí nguồn nguyên liệu để tái sản xuất nông nghiệp.

Có thể thấy khi có máy cuốn rơm nông dân không chỉ nhàn hơn mà còn cho thu nhập đáng kể từ khoản tiền từ bán rơm.

Theo tính toán của người dân, 1 ha lúa sẽ cuốn được khoảng 250 cuộn rơm. Nông dân phải trả chi phí là 8.000 đồng/cuộn. Sau khi trừ chi phí, các chủ máy có thu nhập 1,5 triệu đồng/ha rơm.

Còn trường hợp nông dân không có nhu cầu sử dụng thì bán lại cho chủ máy tự cuốn với giá 10.000 đồng/cuộn. Như vậy người dân sẽ có nguồn thu khoảng 2,5 triệu đồng/ha rơm.

Trong những năm qua, Hà Tĩnh đã đẩy mạnh áp dụng máy móc vào phục vụ sản xuất nông nghiệp, qua đó đã góp phần giảm sức lao động, tiết giảm chi phí đầu tư, nâng cao hiệu quả sản xuất.

Ngoài các loại máy móc được áp dụng phổ biến như máy gieo sạ, máy cấy, máy gặt đập liên hợp thì hiện nay máy cuốn rơm đã được một số địa phương đưa vào sử dụng cũng cho hiệu quả rõ rệt.

Nếu cách làm này được áp dụng rộng rãi, sẽ hạn chế được tình trạng đốt rơm rạ trên đồng ruộng, góp phần giảm ô nhiễm môi trường và cung cấp nguồn nguyên liệu để trồng rau, làm nấm rơm, làm thức ăn thô chăn nuôi trâu bò, nâng cao thu nhập cho người dân.

Tuy nhiên, hiện nay, máy cuốn rơm trên địa bàn tỉnh chưa nhiều vì giá máy còn khá cao, từ 45-80 triệu đồng/máy (tùy vào loại).

Chính vì thế, cần có sự hỗ trợ của nhà nước để đồng hành cùng người dân, từ đó góp phần tăng cường ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất, nâng cao giá trị thu hoạch trên diện tích canh tác, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững.